12 listopada 2016 roku nastąpiło doniosłe wydarzenie w polskiej scenie politycznej – Partia Demokratyczna (PD), działająca dotąd pozaparlamentarnie, zdecydowała się na połączenie swoich struktur z powstającym stowarzyszeniem Europejscy Demokraci (ED). Ten historyczny kongres nadzwyczajny formalnie zmienił nazwę PD na Europejscy Demokraci, wskazując tym samym na nowy etap w działalności partii. Warto dodać, że to połączenie nie było jedynie zmianą nazwy – stanowiło ono realną konsolidację sił politycznych, łącząc działaczy Partii Demokratycznej z członkami powstającego stowarzyszenia Europejscy Demokraci, którego centrum skupiało byłych posłów Platformy Obywatelskiej. W efekcie Elżbieta Bińczycka, dotychczasowa przewodnicząca PD, objęła stanowisko przewodniczącej UED, a Jacek Protasiewicz został jej I wiceprzewodniczącym.
To złączenie dwóch sił politycznych nie tylko zaowocowało zmianą nazwy, ale również przyczyniło się do powstania nowego klubu parlamentarnego – PSL-UED. Klub ten został powołany wraz z Polskim Stronnictwem Ludowym (PSL) i miał na celu zapewnienie odpowiedniej liczby parlamentarzystów dla PSL, umożliwiając tym samym jego istnienie. Współtworzenie tego klubu było wyrazem chęci współpracy obu ugrupowań w ramach szerszego projektu, a także stworzenia stabilnej podstawy dla realizacji politycznych celów. Jednakże, polityczna rzeczywistość jest zmienna, a działania polityków czasami kieruje konieczność adaptacji do nowych warunków. W efekcie, Jacek Protasiewicz opuścił klub PSL-UED, dołączając do posłów Nowoczesnej, co pozwoliło tej partii na reaktywację klubu poselskiego.
W międzyczasie, podczas wyborów samorządowych w 2018 roku, przedstawiciele Europejskich Demokratów startowali z różnych list wyborczych, odzwierciedlając ich zróżnicowany charakter polityczny. Byli obecni na listach SLD Lewica Razem, Koalicji Obywatelskiej czy komitetów lokalnych, starając się zdobyć poparcie społeczeństwa na różnych szczeblach samorządu. W dalszych latach, udział UED w polskiej scenie politycznej był jednym z elementów szerszego projektu, takiego jak Koalicja Polska czy Koalicja Europejska, co pozwoliło na kontynuowanie ich działalności i wpływania na losy kraju.
W deklaracji programowej Europejskich Demokratów (UED) podkreślono obronę demokratycznych instytucji, takich jak Trybunał Konstytucyjny, oraz jakość demokracji, która jest zagrożona według partii przez działania rządu Prawa i Sprawiedliwości. UED akcentuje znaczenie przynależności Polski do struktur Unii Europejskiej i NATO, widząc w tym gwarancję bezpieczeństwa kraju oraz wskazując na zagrożenia związane z polityką Rosji. Partia popiera stopniową transformację UE w federację. W dziedzinie gospodarczej opowiada się za społeczną gospodarką rynkową, prostszym systemem podatkowym oraz programem mieszkaniowym "Własny Kąt". UED wspiera rozwój małych i średnich przedsiębiorstw, propaguje szacunek dla przyrody, transformację energetyczną, zdrowie publiczne oraz oddzielenie Kościoła od państwa. Partia popiera także rejestrowane związki partnerskie. W dziedzinie edukacji postuluje poprawę warunków szkół, ich większą autonomię programową i metodyczną, innowacyjność oraz obowiązek szkolny dla sześciolatków. UED proponuje reformy wymiaru sprawiedliwości, szkolnictwa wyższego oraz wspieranie kultury. Partia dąży do decentralizacji państwa i wzmocnienia roli samorządu, przyznając także duże znaczenie trzeciemu sektorowi społecznemu